آرامگاه حکیم فردوسی یکی از جاذبه های گردشگری استان خراسان رضوی

آرامگاه حکيم فردوسى زيارتگاه مشتاقان ادب پارسى است و توس، شهرت و معروفيت خود را مديون آثار و شخصيت شامخ اوست. ساختمان بناى فعلى آرامگاه به دوران جديد تعلق دارد. در سال ۱۳۰۵ هجرى شمسى، هيئتى براى کاوش مقبره فردوسى به توس اعزام شدند.

بنا بر شواهد بسيارى، آرامگاه وى را در باغى که شاعر در ميان اشعار خود از آن ياد کرده است و منتسب به خودِ اوست، يافتند. از سال ۱۳۰۷، کار احداث ساختمان آرامگاه آغاز شد و در مهرماه ۱۳۱۳ که مصادف با ايام برگزارى جشن هزاره‌ فردوسى بود، پايان يافت. ليکن در سال ۱۳۴۳ در ساختمان بناى آرامگاه تغييراتى داده شد که بناى امروزى حاصل به‌‌جا مانده‌ بناى قبلى و تغييرات بعدى مى‌باشد.

بر ديوارهاى داخل آرامگاه فردوسى حجارهاى‌هايى که هر يک روايتى از شاهنامه است، به چشم مى‌‌خورند. يکى از زيباترين اين حجارى‌ها، قيام کاوه آهنگر است که اشعار فردوسى را به تصوير کشيده است. شرح نقوش برجسته ‌روى سنگ‌‌ها به خط نستعليق بر لوحه‌هاى کوچک برنجين زير هر صفحه، بر زيبايى درون ساختمان آرامگاه افزوده است.

تصويرهايى که بر اين سنگ‌ها نقش بسته‌اند عبارت‌اند از:
سنگ اول: رفتن رستم به نزد شاه مازندران، به کمند گرفتن رستم رخش را، جنگ رستم با اژدها و کشته شدن اژدها، به کمند افتادن زن جادوگر به دست رستم، ‌ جنگ رستم با ديو سفيد.
سنگ دوم: رفتن رستم به نزد کيکاووس، جنگ رستم با پيلتن مازندران، چاره‌جويى رستم از سيمرغ براى شکست از اسفنديار، آوردن تير دوشاخ از جنگل توسط رستم، جنگ رستم با اسفنديار و پيروزى رستم.

نقش‌های موجود در آرامگاه

ديگر نقش‌ها در جبهه جنوبى آرامگاه عبارت‌اند از : پيکار رستم و اشکبوس، جنگ ايرانيان و تورانيان، نبرد رستم و سهراب.
و در جبهه شمالى :‌ داريوش هخامنشى بر تخت سلطنت، دو نفر از اسپهبدان در دربار شاه ساسانى، پناه آوردن پادشاه هند به دربار ساساني.
اضلاع محيط پيرامون آرامگاه فردوسى تقريباً ۳۰×۳۰ متر است و بنا از چهار سمت داراى پله مى‌باشد. راهرويى به عرض ۵ متر آرامگاه را دور مى‌زند. ديوارى به ارتفاع يک متر به دور آرامگاه کشيده شده است که از چهار جهت، ورودى دارد. پس از عبور از مدخل‌هاى يادشده، راهروى ديگرى به عرض دو متر است که کف آن با سنگ‌هاى شش‌گوش فرش شده است. طول هر يک از اضلاع ديوارى که گرداگرد آرامگاه کشيده شده ۲۰ متر است. در راهروى دوم ديوار، بناى اصلى آرامگاه قرار گرفته است.

مساحت و مشخصات ظاهری آرامگاه فردوسی

هر يک از اضلاع پايه بناى اصلى آرامگاه تقريباً ۱۶ متر طول دارد و بدنه آن با سنگ مرمر حاوى ۴۷ بيت از اشعار شاهنامه به خط نستعليق، چشم هر بيننده‌اى را خيره مى‌سازد. بر بالاى لوح جبهه جنوبى، نماد و سمبل «فره‌وهر اهورامزدا» به تقليد پاره‌اى از بناهاى هخامنشى به شکل نقش برجسته جاى گرفته است.

در طراحى آرامگاه فردوسى مانند بسيارى از بناهاى اوايل عصر پهلوى، بيش‌تر از عناصر معمارى دوره‌ هخامنشى سود جسته شده و سازندگان آرامگاه، به نوعى، آن عناصر را با اجزاءِ معمارى معاصر تلفيق کرده‌اند.

آرامگاه حکيم توس تجلى غرور افتخارآفرين ايرانى است و در طلوع هر سپيده‌دم، پذيراى مشتاقان بسيارى است که به رنج‌هاى صبورانه شاعر پارسى‌گوى خود، چون سرزمين صبور خراسان، اداى احترام مى‌کنند. در جوار فردوسى کبير، شاعر نام‌آور معاصر مهدى اخوان‌ثالث نيز دفن شده است که ارادت خاصى به حکيم ابوالقاسم فردوسى داشت. منبع: تاپ توریسم ، وب سایت گردشگری ایران

چند مطلب اخیر سایت بناماندگار:

آشنایی با جاذبه های گردشگری روسیه

چشم در چشم خفاش ها – آشنایی با بناهای تاریخی – بناماندگار

آشنایی با قدیمی ترین پل جهان واقع در دزفول

صخره های تپنده – بناهای تاریخی و دیدنی ایران و جهان